Theo báo cáo của Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP.HCM, giai đoạn 2019-2025, TP.HCM sẽ thiếu khoảng 300.000 lao động. Trong khi đó, số người thất nghiệp vẫn tăng hơn 320.000 người so với cùng kỳ năm trước.
Một trong những lý do khiến nhân lực vừa thừa vừa thiếu là do định hướng nghề nghiệp còn nhiều bất cập.
Thiếu định hướng nghề nghiệp có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng
P.K.P, cựu sinh viên ngành Kế toán của một trường đại học tại Cần Thơ, là một trong những ví dụ điển hình cho thực trạng lựa chọn ngành nghề không phù hợp năng lực và xu hướng tuyển dụng. Với lực học trung bình khá, thích các môn xã hội hơn là logic, P gặp khó khăn khi theo học Kế toán.
Chàng trai thú nhận khi đăng ký thi đại học, không biết Kế toán là làm gì, chỉ chọn theo... tùy hứng, do bạn bè và gia đình tác động. Khi học mới biết, ngành này rất khó so với P. Vì thế, điểm của bạn cũng không cao, phải học lại mấy môn.
Hiện nay, tuy đã tốt nghiệp được gần một năm, P chưa tìm được công việc đúng ngành vì năng lực còn hạn chế. Ở thế "tiến thoái lưỡng nan", chàng trai chưa biết hướng đi nghề nghiệp tiếp theo như thế nào.
“Mình đã bảo không theo được nhưng bố mẹ cứ kêu học nốt cho đỡ tốn tiền. Giờ có bằng cũng để không. Có nhiều việc làm nhưng mình không có kiến thức nên rất khó xin việc”, P nói.
Xác định mục tiêu nghề nghiệp - lập kế hoạch vào đời
P chỉ là một trong nhiều bạn trẻ thiếu nghiên cứu kỹ lưỡng khi chọn ngành, mà không cân nhắc thực lực, nhu cầu thị trường. Việc bạn trẻ tập trung một vài ngành “hot” theo "trend", dẫn tới ngành thì thừa người, ngành thiếu lao động.
Thống kê của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chỉ ra rằng hàng năm, 60% sinh viên ra trường làm trái ngành học. Ở góc độ nào đó, đây là một sự lãng phí lớn về nhân lực và tiền của.
Để khắc phục bất cập trên, Đề án “Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018-2025” chỉ ra rằng cần phối hợp giữa việc tăng chất lượng công tác hướng nghiệp và nâng cao nhận thức về giáo dục hướng nghiệp.
Hiện nay, nhiều cơ sở đào tạo sau trung học phổ thông đã đổi mới truyền thông, nhiều trường có hoạt động "Open Day", tour tham quan để phụ huynh và học sinh có cái nhìn chính xác hơn về hướng nghiệp.
Đại học FPT Cần Thơ hiện đang tổ chức các chương trình Tư vấn Hướng nghiệp tại các Trường THPT tại Đồng bằng Sông Cửu Long nhằm định hướng cho các bạn học sinh ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Sự thành công bắt đầu từ định hướng nghềnghiệp đúng. Xác định được mục tiêu, hướng nghiệp rõ ràng sẽ làm kim chỉ nam để bạn vượt qua thử thách, phát triển bản thân trên con đường nghề nghiệp của mình.