Ẩm thực là một nét đẹp văn hóa của người Việt Nam, mỗi dịp Tết đến xuân về những mâm cỗ ngày Tết được mọi gia đình chú trọng. Mâm cỗ cúng ngày lễ Tết được coi là một nét văn hóa đặc trưng của người Việt. Mâm cỗ có thể lớn hoặc nhỏ tùy theo điều kiện của mỗi nhà và mỗi vùng miền lại mang nét đặc trưng riêng. Ngày nay, tùy theo sở thích của mỗi gia đình mà mâm cơm món ngày Tết có thêm các món ăn khác và vì thế lại trở nên phong phú và hấp dẫn hơn. Cho dù đi xa đến mấy thì mâm cơm ngày Tết vẫn luôn mang ý nghĩa thiêng liêng trong mỗi tâm hồn Việt. Tùy vào mỗi vùng miền mà mâm cỗ cúng sẽ có những món ngon khác nhau, được bày biện vô cùng đẹp mắt. Hôm nay, hãy cùng Đại học FPT Cần Thơ điểm qua một vài món ngon đặc sắc trong mâm cỗ cúng ngày Tết ba miền nhé!

Mục lục:

Những món ngon ngày Tết

Những món ăn ngày Tết không thể thiếu trong mâm cỗ miền Bắc

1. Bánh chưng

2. Giò chả

3. Xôi gấc

4. Thịt đông

5. Dưa hành

6. Nem rán

Những món ăn ngày Tết không thể thiếu trong mâm cỗ miền Trung

1. Bánh tét

2. Dưa món

3. Tôm chua

5. Nem chua

6. Tré

Những món ăn ngày Tết không thể thiếu trong mâm cỗ miền Nam

1. Bánh tét

2. Canh khổ qua

3. Thịt kho tàu (thịt kho trứng)

4. Lạp xưởng

5. Dưa cải chua

6. Củ kiệu trộn tôm khô

Ý nghĩa mâm cỗ ngày Tết trong văn hóa người Việt

Những món ăn ngày Tết không thể thiếu trong mâm cỗ miền Bắc

1. Bánh chưng

Ông bà xưa thường có câu: “Thịt mỡ dưa hành, câu đối đỏ/Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh”. Bánh tượng trưng cho mặt đất, được dùng để thể hiện lòng biết ơn của hoàng tử Lang Liêu với Vua Hùng đời thứ 16 và đất trời. Bánh chưng là một trong những món bánh truyền thống của dân tộc Việt Nam và được xem như linh hồn của mâm cỗ ngày Tết ở miền Bắc thể hiện nhiều ý nghĩa sâu sắc khác nhau. Đầu tiên là lòng biết ơn trời đất đã giúp mưa thuận gió hòa cho mùa màng bội thu, mang lại cho chúng ta một cuộc sống ấm no. Thêm vào đó, việc biếu dâng bánh chưng còn thể hiện được lòng hiếu thảo đối với cha mẹ và ông bà. Hay trong các gói quà Tết, người ta thường đặt một cặp bánh chưng xanh, điều này tượng trưng cho lời chúc may mắn và cầu mong sự sung túc trong năm mới.

Bánh chưng được gói bằng lá dong, phần ruột bánh làm từ gạo nếp, đậu xanh, thịt heo. Mặc dù nguyên liệu đơn giản và dễ kiếm nhưng để làm được chiếc bánh chưng đẹp và ngon thì thì đòi hỏi sự công phu, tỉ mỉ trong từng bước gói bánh. Bánh khá khó nấu nên để có bánh ngon thì bạn phải khéo tay và có chút kinh nghiệm. Bánh chưng có vị dẻo của gạo nếp, vị ngậy béo của thịt hòa cùng vị bùi của đỗ xanh và hương thơm dịu của lá rong rất hấp dẫn, đặc biệt khi ăn với dưa hành sẽ rất hợp, tạo nên không khí đầm ấm và thiêng liêng trong ngày Tết.

Giò chả

 

Giò chả là một món không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết tại Hà Nội. Món ăn này được làm từ thịt heo, giã nhuyễn trong cối đá và gói bằng lá chuối rồi luộc chín. Những miếng giò trắng mịn, giòn dai, thơm ngon không chỉ là món ăn ngon mà có thể dành tặng cho những thành viên trong gia đình mình. Từng miếng chả giò trong mâm cỗ ngày Tết phải thật gọn gàng, xếp đều lên dĩa, màu sắc tươi tắn, đậm đà mùi thịt. Với vị trí trung tâm của mâm cỗ ngày Tết, món ăn này mang ý nghĩa là “trong ấm ngoài êm, phúc lộc đầy nhà”, một phần không thể thiếu của ẩm thực Việt.

Xôi gấc

 

Xôi gấc không chỉ xuất hiện trong những ngày trọng đại của người miền Bắc như cưới, hỏi, thôi nôi, giỗ chạp… mà cả dịp Tết chúng cũng có mặt như một món ăn mang lại may mắn cho năm mới. Theo quan niệm của người xưa cho biết thì màu đỏ là màu của may mắn, màu của hạnh phúc lứa đôi. Xôi gấc là món ăn góp phần tạo nên sự đặc sắc và thú vị cho mâm cỗ ngày Tết. Xôi gấc được chế biến bằng cách đem gạo nếp ngon trộn với gấc tươi, nước cốt dừa rồi cho vào nồi hấp. Sau khi hoàn tất, xôi sẽ có màu đỏ tươi rất đẹp mắt và hấp dẫn.

 

 

Thịt đông

 

Thịt đông là món ăn đặc biệt, mang tính truyền thống, độc đáo và tinh túy của ẩm thực miền Bắc. Trong những món ngon ngày Tết đậm đà hương vị cổ truyền đây là món không thể thiếu. Thịt đông được làm từ thịt lợn, thịt gà hoặc đôi khi là cả chân giò lợn, thêm chút mộc nhĩ, nấm hương, gia giảm gia vị vừa ăn rồi ninh nhừ. Sau đó để ngoài trời cho đông lại hoặc bảo quản trong tủ lạnh. Thành phẩm sẽ có lớp mỡ trắng mịn trên bề mặt, tạo cảm giác béo ngậy, thanh mát, cực kỳ thú vị khi thưởng thức. Độ ngậy, mát khiến thịt đông trở thành món ăn hấp dẫn và đưa cơm.

Dưa hành

 

Mâm cỗ ngày Tết miền Bắc cũng không thể nào thiếu món dưa hành. Đây là món ăn dân dã, giản dị và cách thực hiện đơn giản. Để chế biến dưa hành, người Việt sử dụng nguyên liệu chính là hành củ và thực hiện theo phương pháp lên men vi sinh. Vì thế, món ăn này có vị chua, cay nhẹ. Rất nhiều người yêu thích dưa hành, bởi nó là món ăn chống ngán hữu hiệu trong ngày Tết. Dưa hành sẽ càng ngon hơn khi được thưởng thức cùng bánh chưng hay thịt đông lạnh.

 

Nem rán

 

Món ăn này được rất nhiều người ưa chuộng nên còn được coi là “quốc hồn quốc túy” của người Việt Nam. Một trong những món ăn nào trong ngày Tết ở miền Bắc được xếp vào danh sách cầu kỳ, kỹ lưỡng nhất là chính là nem rán. Đây là món ăn thể hiện cho sự chau chuốt, tỉ mỉ của người miền Bắc đối với mâm cỗ ngày Tết. Thịt sẽ được băm nhỏ cùng hành tây, cà rốt, nấm hương, mộc nhĩ, miếng rồi trộn đều với trứng gà và gia vị. Sau đó cho phần nhân đã chuẩn bị vào bánh đa tráng mỏng, cuốn lại rồi đem rán. Chiếc nem phải cuộn thật đều tay, rán với lửa vừa phải thì mới chín đều và đẹp. Nem rán có lớp vỏ bên ngoài màu vàng óng, bên trong chứa đầy thịt, mộc nhĩ và giá, đây là món ăn độc đáo và hấp dẫn không thể thiếu trong những ngày Tết của người miền Bắc.

Những món ăn ngày Tết không thể thiếu trong mâm cỗ miền Trung 

Bánh Tét

Bánh Tét có ý nghĩa là sự hội tụ của đất và trời, một trong những món ăn truyền thống không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người miền Trung. Đây là một trong những món ngon ngày Tết có cả ở miền Nam và miền Trung. Tuy nhiên, bánh Tét miền Trung lại giản dị hơn rất nhiều. Không cần có quá nhiều màu sắc, hình thức cầu kỳ, chỉ cần vài bát gạo nếp, một chút tiêu, thịt lợn,… cùng với lớp lá chuối xanh cũng đã đủ tạo nên món ăn đặc trưng cho ngày Tết. 

 

Nếu miền Bắc có bánh chưng được gói bằng lá dong thì bánh tét miền Trung gói bằng lá chuối. Mặc dù giống nhau về nguyên liệu nhưng bánh tét được gói lại thành từng đòn hình trụ. Nhờ sự đơn giản của bánh mà người ăn có thể cảm nhận rõ rệt vị ngon của từng nguyên liệu bên trong, vô cùng ngon và hấp dẫn.